Türk Eğitim Modeli: Köy Enstitüleri Ve Cumhuriyetin Öğretmeni

6 ^0_C

İstanbul

Ramazan Demir

14 Mart 2011 Pazartesi

Türk Eğitim Modeli: Köy Enstitüleri Ve Cumhuriyetin Öğretmeni

Köy Enstitüleri ve Cumhuriyetin öğretmeni

Prof Dr Ramazan Demir

Cumhuriyetin ilk yıllarında eğitim seferberliği başlatıldı. Gen bir cumhuriyetti. İstiklal Savaşından geriye kalan gaziler, yaşlılar, kadınlar ve ocuklardan oluşan 13 milyon civarında nüfusu olan bir ülke düşünün…

Bunların büyük bir kısmı ümmi!

ocukların eğitimi iin büyük bir seferberlik başlatıldı… Gazi Paşa şunu ok iyi biliyordu; en büyük savaş cehaletle yapılacak olan savaştı, onu yaptı…

Eğitimci ordusunun yetişmesi, yetiştirilmesi gerekiyordu… Bunun iin en tipik örnek ortaya konuldu ve dünyaya “Türk Eğitim Modeli” olarak bilinen “Köy Enstitüleri” kuruldu...

Köy Enstitülerinin kuruluş gayesinde ve ana hedeflerinde; "…Köy öğretmeni ve köyün ihtiyacı olan diğer meslek sahibi kişileri yetiştirmek…" var ise de, bu modelin temelinde, ağdaşlaşma sürecinde Anadolu insanını aydınlatmak, eğitmek ve geliştirmek hedefleri vardır; bunun sonucunda hür dünya ile uyum sağlayabilecek özgür, demokratik bir toplum oluşturmaktır...

Uygarlığın temeli eğitimdir; eğitimsiz bir toplumla ağdaşlaşmak ve demokrasiyi yerleştirmek mümkün olmaz. Okuması ve yazması olmayan (ümmi), yurttaşlık fikri gelişmemiş kuru kalabalıklarla ne ağdaş toplum oluşturulabilir ne de demokrasi geliştirilebilirdi. Bu gerekleri bilen ve göre cumhuriyetin kurucuları, Anadolu’nun top yekûn bir eğitim seferberliğine tabi tutulması gerektiğini gördüler. Bu, bir anlamda 13. asırdan beri başarılamayan “aydınlanma, aydınlatma, eğitme” projesinin yerine gelecek bir proje idi. Anadolu insanı asırlar boyunca idareciler tarafından, cephede kırdırılmak için “asker ve vergi kaynağı” olarak görülmüştü…

Bu bağlamda Anadolu kadını cömerte yiğitler doğurmuş, vatan iin, padişah iin, devlet iin cepheye göndermiş; köylü Mehmet de alışmış vergi vermiş, Devlet-i Osmaniye’den gelen padişah fermanı gereğince “salma” ödemiş…

Zaman gelmiş cepheye gönderilip de hi geri gelmeyen yiğitler, verilen vergiler, toplanan salmalar da are olmamış; Anadolu vatan toprağı emperyalistlerce paylaşılmış ve işgal edilmiş…

Umutsuzluğun dorukta kara bulut gibi biriktiği anda, yine bir yiğit ıkmış, millete önder olmuş, oğu kişinin okuyup irdelemekten aciz kaldığı yeryüzünün tek İstiklal Savaşını kazanmış Türk Milleti, Atasının önderliğinde…

Sonuta, ü kıtaya yayılmış bir imparatorluktan elde kalan bir para Anadolu toprağında yaşayan 13 milyon harp malulü, yaşlı, oluk-ocuk ve kadından oluşan bir toplum… Bu toplumdan ağdaş bir millet ıkarmak hedefi!

İşte en büyük hedef buydu, bunun ıkışı da mutlaka eğitim olmalıydı… Anadolu insanını her yönden hayata hazırlamayı planlayan bu eğitim seferberliği kapsamında insanlarımız hem okur-yazar olacak, hem pratik hayatta gerekli olan iş uygulamalarını yapacak, hem de sanat öğrenecek ve en önemlisi örgütlenmeyi, dayanışmayı, paylaşmayı, yurttaşlık bilgisini kavramayı, ulus olduklarını, ulus devlet sahibi olduklarını, kendine güveni öğrenmeyi başaracaklardı...

Bir bakıma köylünün, kasketlinin, şalvarlının eğitilmesi ve uygarlaşması projesiydi… Köy Enstitülerinde köylü ocuğu ilk defa eğitime giriyordu; yerli ve dünya klasiklerini okuyor, müzik dinliyor, algı aleti almayı öğreniyor, resim yapıyor, el işleri becerisini geliştiriyordu…

Kravatı, mokasen ayakkabıyı, diş fırasını, gözlüğü öğreniyordu… Yazmayı, konuşmayı, tartışmayı, öğrenmeyi ve öğretmeyi… Ne denli yaratıcı ve becerikli olduğunu yaptığı el işi ile yazdığı şiir ve hikâyelerle, romanlarla yaşamın kendisini, yani kendisini, Anadolu’yu anlatıyordu…

Köylü diye hep aşağılanan insanların ne kadar yaratıcı olduklarını ispat ediyorlardı… Hayatlarının gereği olarak doğa ile i ie yaşayan bu genler yeni bilgilerle donanarak gerek üretici oluyordu… Modern tarım aletleri ve üretim teknikleri bu gen insanları, farklı bir ruh ve üretkenlikle tanıştırtıyordu…

Benliklerinde var olan üretkenlik genleri harekete geliyor, sadece tarım alanında değil sanatsal alanda da etkili olabiliyorlardı… ürettikleri resimler, heykeller, romanlar ve bestelerle sanatı insanlar oluyorlardı ve dünya ile iletişimi sınırlı olan Anadolu köylüsüyle kaynaşıyordu; yaşamın farklı yönlerden oluştuğunu bu insanlarımıza öğretmeye alışıyordu cumhuriyet öğretmeni... Ana hedef, köylü vatandaşı her yönden eğitmek olduğuna göre, köy ve köy yararına ne varsa insanlara aktarmak amacına yönelik kadrolar yetiştiriyordu böylece...

Köy Enstitüleri Anadolu insanına, renperine, köylüsüne, şehirlisine örnek olacak insan tipini yetiştiriyordu ve bunun sonucu olarak köylünün dünyaya aılan kapıları oldular; hem ocukları aracıyla hem de kendilerine gelen bu okul mezunları öğretmenler aracıyla…

Köy Enstitülerinde okuyan ocukları aracıyla okulun ne anlama geldiğini anladılar; farklı bir dünyanın var olduğunu gördüler; devlet görevlisi oldular, köy hayatının dışında bir hayatın olduğunu anladılar, öğretmenliğin yanı sıra oğu da meslek sahibi oldular. O güne kadar vergi isteyen, asker isteyen devlet, şimdilerde “verici” oluyordu, “alıcı” değil…

özet olarak Köy Enstitüleri aracıyla Anadolu köylüsü, genel anlamıyla Anadolu insanı okuyarak, okutarak dünyayı tanıdılar, varlıklarının farkına vardılar, önce benliklerini ispat ettiler sonra devletine sahip olmanın haklı gururunu yaşadılar…

Yetişenler ve yetiştirenler Cumhuriyetin öğretmenleriydi… Cumhuriyet onların omuzlarında anlaşılacak ve kavratılacak bir halka ve haka sistem olduğu anlaşılacaktı… Bunu Cumhuriyet öğretmeni başaracaktı… Ve başardı…

24 Kasım öğretmenler gününü sevgiyle muhabbetle kutluyorum.

23.11.2011 (www.r-demir.com)

ÖNCEKİ

Türk Milliyetçiliği Üzerine Düşünceler... (2)

SONRAKİ

6 ^0_C

Ramazan Demir

Türk Eğitim Modeli: Köy Enstitüleri Ve Cumhuriyetin Öğretmeni

Türk Milliyetçiliği Üzerine Düşünceler... (2)

Yusuf Ziya Paşa Camiinde Bir Bayram Namazı...

Önerilen Yazılar

Yorum Yap

Kategoriler

Faydalı Linkler

Son Yazılar

Feodalizmin Devlete İsyanı: Dersim Olayları... (1)

Çanakkale'de Liseli Şehitler…

Tarih Tekerrür Etmesin…

Ramazan Demir

Türk Eğitim Modeli: Köy Enstitüleri Ve Cumhuriyetin Öğretmeni

Türk Milliyetçiliği Üzerine Düşünceler... (2)

Yusuf Ziya Paşa Camiinde Bir Bayram Namazı...

Önerilen Yazılar

“Numaracı” Cumhuriyetçiler...

İnanç Sömürüsü... (1)

Yorum Yap

Kategoriler

Faydalı Linkler

Son Yazılar

Feodalizmin Devlete İsyanı: Dersim Olayları... (1)

Çanakkale'de Liseli Şehitler…

Tarih Tekerrür Etmesin…