Yusuf Ziya Paşa Camiinde Bir Bayram Namazı...

6 ^0_C

İstanbul

Ramazan Demir

18 Kasım 2015 Çarşamba

Yusuf Ziya Paşa Camiinde Bir Bayram Namazı...

Yusuf Ziya Paşa Camiinde Bir Bayram Namazı...

Prof Dr Ramazan Demir

Kurban Bayramının ilk günü, günlerden Salı...

Pazartesi Bayram Arife günü mezarlıkların ziyaret günüydü; adettir her arife gününde ata-dede-akraba mezarlarını ziyaret etmek ve ruhlarına birer fatiha okumak...

Ölülerin bayramının arife günü olduğu kabul edilir...

Geride bıraktıkları soyları ve yakınları, onlara “selamünaleyküm ey ehli kubur minelmüslimin, ruhunuza fatiha” diye selam verip fatiha okuyacaklar diye beklerler... Bu bağlamda “arife günü ölülerin bayramı” olarak kabul edilir.

Bayram hazırlıkları arife gününden daha önce başlar ve devam eder...

Bayram gününe genelde iş bırakılmaz...

Bayram sabahı erkenden bayram namazına gitme telaşı yaşanır evlerde...

Sabahın seherinde, saat beşte müezzin efendinin davudi sesi Keban vadisinde dalga dalga yayılmakta...

Sesin yankıları Seftil tepesinin eteklerinden geri teper ve Narlı Ziyaretin tepesini aşarak Baraj vadisine doğru ses vermekte...

Kiminin uykusuz geçen gecenin ardından Sabah Namazı için vaktin inmesini bekleyen mütedeyyin insanların çoğunlukta olduğu Kaban Vadisinde, Osmanlının ayakta kalan tek eseri Yusuf Ziya Paşa Camii...

Ona doğru sık adımlarla sokaklar arşınlanır...

Bu vadinin vefakâr ve de cefakâr insanları her bayramda bu heyecanı ve telaşı yaşarlar... Normal zamanlarda bir avuç mütedeyyin insanın yalnız bırakmadığı bu şaheser Yusuf Ziya Paşa Camii şimdi Kurban Bayramı Namazı için yeni müdavimlerini ve dahi sıla ziyareti için farklı diyarlardan gelen cemaat üyelerini beklemekte...

Daha nice bayram namazı için dimdik bütün haşmetiyle ayakta ve zamana, doğanın hıncına, tahripkâr ve yıkıcı-kirletici insanoğlunun darbelerine rağmen yaşam mücadelesinde hep galip çıkmış Yusuf Ziya Paşa Külliyesi...

Sabah Ezanıyla mahmur gözleri ovuşturarak abdest için ya evinin lavabosuna ya da cami şadırvanına yönelen mütedeyyin insanlar başladılar Allahın adıyla, “ya Bismillah” diye... Aldılar abdestlerini buz gibi soğuk suda, üşümeye, titremeye aldırmadan...

Helallik istediler yoldaşından-eşinden, düştüler Keban’ın o zifiri karanlık dar sokaklarına, yöneldiler Ezan sesine doğru...

Kerpiç yapılı, saç çatılı evler; yarı yıkık yığma taş duvarlar, yıkık evler, ışıksız viraneler arasından ilerlediler...

Köşe başlarında zayıf ışık huzmeleriyle karanlığı boğmaya çalışan lambaların direk diplerinde yiyecek muhabbeti yapan kediler ve onların miyavlamaları sessizlik perdesini yırtmakta...

Bir de taş-beton sokakta kızla yürüyen mütedeyyin “dindar” insanların ayak sesleri...

Keban’ın dar ve karanlık sokaklarında Camiye yönelen bu “mutedeyyin” insanlar arasında bir de “Oğulcan” adında sakin,-mütevazı biri var...

Her adımında düşündü Oğulcan, dar sokakları arşınlarken...

‘Bu sokaklarda kimler geldi kimler geçti’ diye düşündü!...

Bir zamanlar, şimdi virane olmuş evlerde Monikalar, Agoplar, Araratlar, Maryalar, Terziyanlar, Nalbantyanlar yaşamıştı; bu taşlı dar yollarda onlar da yürümüştü; bir ömür geçirmişlerdi buralarda...

Ta ki o meşum olaylar oluncaya kadar...

Evet, o felaket dolu günler gelinceye kadar...

İç ve dış düşmanların kuklası olmuş bu toprağın ortağı hainler güçleninceye kadar...

Ve 1914 felaket günleri-kara günler başladı...

Komşu, meğer komşuya düşmanmış!!!

Sonra Aloşlar, Köle Babalar, Dadı Rızalar, Bekir Ağalar, İktisapçılar, Kiriçler, İzzetler, Haliseler, Rızalar, Oruçlar, Kayalar, Doğanlar yaşadı...

Onların da soyu-sopu azalmış...

Şimdilerde ise yeni bir nesil var; balıkçılıkla uğraşan...

Yaşlılar var köşe başlarında, kahve önlerinde, dükkân kapılarında bekleyen mütekaitler var... Beklemekteler hayatın son demlerini...

Hemen her haneden en az bir ferdin gurbette olduğu Keban’ın yaşlı kuşağı beklemekte, yol gözlemekte, gelsinler ciğerlerinin bir parçası vatanseverleri...

Bayram namazı için cami giderek kalabalıklaşmakta...

Caminin muhteşem atmosferinden etkilenmemek mümkün değil...

Şafakla ağaran tan yerinin ilk aydınlıkları karanlık perdeyi tamamen yırtmış durumda... Camiye varmak için Kallar Mahallesinden çıkılan bir merdiven, çarşı tarafından yani batı tarafından ve doğu tarafından olmak üzere iki dik merdivenle inilmekte...

Aşınmaya yüz tutmuş granitli merdivenlerden inilerek cami avlusuna ulaşılmakta... Avlusunda abdest almak için bir şadırvan mevcut...

Tek minaresi ve kurşun kaplı ana kubbeye desteklik yapan dört yavru kubbeden oluşmuş huzur dolu bir manevi mekân...

Caminin iki kapısından biri olan ve küçük, iki kanatlı sağdaki kapıyı örten, kalın meşinden yapılı ve ağırca perdenin ardında kapı kanadını itersiniz, açıldığında ışıl ışıl aydınlatılmış ve çok güzel beş ayrı renk uyumuyla dokunmuş özellikli ve farklı halı sergisi... Muhteşem Yusuf Ziya Paşa Camiine gerçekten yakışmış bu halı dokusu...

Normal günlerdeki Sabah namazlarında Cami cemaatinin sınırlı sayıda olduğunu fark edersiniz...

Fakat Bayramın ilk gününü çok kalabalık...

Her nedense Camide ne müftü ne de vaazcı var bu bayram sabahında...

Normalde bir bayram sabahında ve Cuma günlerinde halka dini nasihatler veren bir yetkilinin olması gerekirken yok...

Toplumsal dokunun yapışkan değeri olan din bilgileri konusunda aydınlatıcı doğru din bilgileri vermekle görevli müftü ve vaazcı yok...

Halk merakta...

Muhtemeldir ki ‘onlar da sıla ziyaretine gitmiş olabilir’ varsayımı...

Bayram vesilesiyle herkes izinde olmalı...

Sonraki günlerinde genellikle izin kullanan cami görevlileri yerine cemaatten ehlisünnet kişiler imamlık ve müezzinlik yapma âdeti vardır Keban’da...

Bayram sabahı Cami imamı Pirhasan Demir’in davudi sesiyle güzel bir Kur’an dinlersiniz... Mükemmel bir akustik özelliğe sahip Yusuf Ziya Paşa Camii içinde asla mikrofon kullanılmaz, gerek yoktur çünkü...

Caminin herhangi bir köşesinde dahi olsanız vaazı ve okunan duayı rahatlıklar duyarsınız. Büyük kubbenin altında el çırparsanız, adeta bir “nida” sesini verir...

Bu güzellik ve marifetli mimari karşısında hayran kalırsınız...

Sizi bir kat daha manevi bir dünyanın derinliklerine sevk eder...

Bayram vaazını kimisi pür dikkat, kimisi huşu içinde dinler, kimisi de sabahın erken saatlerinde namaza gelmenin verdiği mahmurlukla uykusuz halini saklayamayarak uyuklar, arada yandaki arkadaşı tarafından “dürtükleyerek” uyandırılır...

Vaaz biter, Bayram namazı saati inmiştir...

Herkeste saatin olmadığı yerlerde, özellikle köylük yerlerinde, bundan 50-60 yıl önce, bayram namazı vakti güneşin yükseliş seviyesine göre ayarlanırdı.

Güneş doğduktan sonra dağın-tepenin süliyetinden yaklaşık 3-4 metre yükselince namaz vaktinin geldiği kabul edilirdi. Tabii ki bu bulutsuz ve güneşli bir mevsim için geçerli olurdu. Kış mevsimine rastlayan bayramlarda namaz vakti ya günün ziyaları ya da “horoz ötüşleri” zamanı tayin ederdi..

Yılda sadece iki kez bayram namazı kılındığı için unutanlar için ya da bayramdan bayrama camiye teşrif edenler için bayram namazı tarifi yapılır.

Sonunda da işin özetini yapar hoca; “birinci rekâtta üç salla bir bağla, ikinci rekâtta üç salla bir yallah” diye...

Ve bayram namazı kılınır, tekbir eşliğinde imam hutbeye çıkar, günün özelliğine binaen dostluk-kardeşlik-iyilik ifadelerin dolu olduğu bir nasihat niteliğindeki hutbenin okunması tekbirlerle başlar ve yine tekbirlerle bitirilir. İmam minberde son duayı yaptıktan sonra tekbirlerle cemaatle bayramlaşmak için başa geçer ve bekler. Bayramlaşan kişi onun yanına ikincisi aynı sıra ile yan yana gelerek bir dizi oluşur. Cemaatten son kişi de bayramlaşmayı tamamlayınca cami de terk edilir.

Varsa yabancı insanlar bayram kahvaltısına davet edilir.

Misafir sahipleri ise misafirini alıp evine yönelir.

Oruç bayramları daha çok ulvi bir havada geçmesine karşın Kurban Bayramları daha çok “et-kan kokan bayram”...

Bir aylık oruçtan sonra nefis serbestliği farklı bir duygu ve şaşkınlık yaratırken Kurban bayramında bu duygu yaşanmaz.

Bayram kahvaltısı çok önemsenmez. Çünkü ilk iş günün özelliğine uygun olarak “kurban kesmek” işinin bir an evvel hal edilmesi istenir.

Kurbanlık-kasap-pay dağıtımı-fakir aranması telaşı yaşanır.

İlk hedef, bayram kahvaltısına Kurbanlığın ciğerini sofraya hazırlamaktır.

Doğal olarak bayram kahvaltısı da öğlen yemeği düzeyine kayar, post-modern deyişle “branç” (kuşluk yemeği) olur...

Sonra bayram ziyaretleri başlar...

Ev gezintileri, çarşı-pazar-yolda rastlaşmalarda bayramlar kutlanır, iyi dileklerde bulunulur. Çocuklara bayram harçlığı, şeker verilir...

Bir şenlik havasında geçen bayram atmosferi ilk iki gün boyunca devam eder.

Üçüncü günden itibaren hayat normale döner.

Bayram tatili bitince evli evine, köylü köyünü, işçi işine gider...

Bir daha ki bayram beklenir aynı atmosferi yeniden yaşamak için...

Doğanın yarattığı mükemmel tablo örneği Sonbahar mevsiminin en güzelini yaşarsınız Keban vadisinde Bayram sevinciyle birlikte...

On yıllar oldu böylesine haz dolu bir bayram ve sonbahar mevsimini bir arada yaşamayalı...

Tanrı tekrarını nasip eder umarım...

Sevgili Kebanlı dostlarımın Kurban Bayramlarını en samimi dileklerimle kutluyorum.

19.11.2010-Kallar Mahallesi, Keban

www.r-demir.com

ÖNCEKİ

10 Kasımda Cumhuriyet Yumruklanıyor…

SONRAKİ

6 ^0_C

Ramazan Demir

Yusuf Ziya Paşa Camiinde Bir Bayram Namazı...

10 Kasımda Cumhuriyet Yumruklanıyor…

Minberdeki Mustafa Kemal Paşa...

Önerilen Yazılar

Yorum Yap

Kategoriler

Faydalı Linkler

Son Yazılar

Feodalizmin Devlete İsyanı: Dersim Olayları... (1)

Çanakkale'de Liseli Şehitler…

Tarih Tekerrür Etmesin…

Ramazan Demir

Yusuf Ziya Paşa Camiinde Bir Bayram Namazı...

10 Kasımda Cumhuriyet Yumruklanıyor…

Minberdeki Mustafa Kemal Paşa...

Önerilen Yazılar

Dersim Dosyasi : Devlet Özür Diler Mi? (2)

Mhp Vekillerine Açık Mektup

Yorum Yap

Kategoriler

Faydalı Linkler

Son Yazılar

Feodalizmin Devlete İsyanı: Dersim Olayları... (1)

Çanakkale'de Liseli Şehitler…

Tarih Tekerrür Etmesin…